Ομοαξονικό καλώδιο για την δορυφορική λήψη

[Satellite]

 

Το βασικό καλώδιο που χρησιμοποιείται στην δορυφορική λήψη είναι το γνωστό ομοαξονικό (coaxial cable), που χρησιμοποιείται στην πλειοψηφία των επιγείων εγκαταστάσεων για την διανομή του σήματος στα διάφορα σημεία μιας κατοικίας. Αυτά τα καλώδια αποτελούνται συνήθως από ένα ενιαίο εσωτερικό αγωγό, ένα άσπρο μονωτικό υλικό (διηλεκτρικό), ένα λεπτό φύλλο αλουμινίου, ένα συρμάτινο λεπτό πλέγμα (τρίχα - εξωτερικός αγωγός) μια μεμβράνη που συγκρατεί το πλέγμα και ένα εξωτερικό μονωτικό περίβλημα μαύρο ή άσπρο.

 

Το κοινό στοιχείο των ομοαξονικών καλωδίων που προορίζονται για λήψη επίγειου σήματος και αυτών που προορίζονται για λήψη δορυφορικού, είναι η αντίσταση των 75 Οhm που έχει καθιερωθεί σαν στάνταρ. Ωστόσο υπάρχουν διαφορές στις απώλειες που μπορούν να εμφανίσουν τα καλώδια σε συγκεκριμένο μήκος και σε συνάρτηση με την συχνότητα του σήματος. Παρόλο που η συχνότητες των δορυφορικών εκπομπών υποβιβάζονται από το LNB στις λεγόμενες «ενδιάμεσες συχνότητες» IF (950-2150 ΜΗz), οι τελευταίες είναι υψηλότερες από την υψηλότερη συχνότητα της επίγειας λήψης (στα UHF 862 ΜΗz για το κανάλι 69), με αποτέλεσμα να εμφανίζουν και μεγαλύτερες απώλειες σε μεγάλα μήκη ομοαξονικού καλωδίου. Έτσι, για την δορυφορική λήψη θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ποιοτικότερο καλώδιο από ότι για την επίγεια, ειδικά όταν η απόσταση από το LNB μέχρι τον δορυφορικό δέκτη είναι πάνω από 35 m.

 

Ένας παράγοντας που μειώνει τις απώλειες στα ομοαξονικά καλώδια είναι η αύξηση της διαμέτρου τους, αλλά το πολύ χοντρό καλώδιο είναι δύσκαμπτο και όχι ιδιαίτερα βολικό στην εγκατάσταση του. Ένας δεύτερος παράγοντας είναι τα ποιοτικά υλικά κατασκευής του καλώδιου (με ανάλογη βέβαια αντανάκλαση στο κόστος του). Τα κατάλληλα ομοαξονικά καλώδια για δορυφορική λήψη έχουν την ονομασία δορυφορικά (SΑΤ), και η διάμετρος τους κυμαίνεται από 4.3 mm μέχρι 6.6 mm.

 

Τα ομοαξονικά καλώδια που χρησιμοποιούνται συνήθως στις δορυφορικές εγκαταστάσεις είναι το RG6 το RG11 που υπάρχουν σε συνήθως σε 2 χρώματα (μαύρο ή λευκό) Τα καλά καλώδια θα πρέπει να γράφουν στο περίβλημα τους, και ανά ένα μέτρο, τα χαρακτηριστικά τους (τύπος και απώλειες ανά 100 m). Οι απώλειες των καλωδίων μετριούνται σε dB /100m/ 850MHZ. (Ένα καλό καλώδιο θα πρέπει να έχει απώλεια μικρότερη από 17 db / 100 m / 850 MHz και θωράκιση μεγαλύτερη ή ίση με 90 db).

 

Σημαντική παράμετρος για ένα καλώδιο είναι η θωράκιση του ειδικά αν κοντά υπάρχει σταθμός κινητής τηλεφωνίας. Στα απλά καλώδια με θωράκιση 60 db υπάρχουν συχνά παρεμβολές από τις συχνότητες 950-2250 ΜHZ που χρησιμοποιούν τα κινητά τηλέφωνα. Η απόσταση του κεντρικού άξονα θα πρέπει να διατηρείται σταθερή σε όλο το μήκος του καλωδίου, από το μπλεντάζ. Στην περίπτωση που η απόσταση αυτή δεν είναι σταθερή, αλλάζει η σύνθετη αντίσταση του καλωδίου με αποτέλεσμα τη δημιουργία στάσιμων κυμάτων (κόμβοι και κοιλίες), και ένα φάσμα καναλιών που θα έπρεπε να είναι σταθερό, στην άλλη άκρη του καλωδίου μπορεί να παρουσιάζει ορισμένα κανάλια πιο ενισχυμένα από άλλα ή πολύ πιο πεσμένα.

 

Η μηχανική αντοχή του καλωδίου είναι μια ακόμα παράμετρος της ποιότητας του. Ένα κακό καλώδιο κατά την έλξη του, ανάλογα με τη δυσκολία έλξης (π.χ. αν υπάρχει εμπόδιο στις σωληνώσεις που περνάει, γωνίες κ.λπ.) μπορεί να παραμορφωθεί και να μεταβληθεί το μήκος του. Σε αυτή την περίπτωση αυτή δημιουργούνται επίσης κόμβοι και κοιλίες. Σημαντικό είναι να μην κάμπτεται το καλώδιο σε ορθή γωνία κατά την τοποθέτηση του, αλλά να τοποθετείται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή όσο αναφορά την επιτρεπόμενη γωνία κάμψης του. Η γήρανση του υλικού είναι παράμετρος που αναφέρεται στο πόσο γρήγορα ένα καλώδιο φθείρεται στο χρόνο.

Περίβλημα

Από την ποιότητα του εξωτερικού περιβλήματος εξαρτάται ο χρόνος που θα αντέξει το καλώδιο σε έντονα και ακραία καιρικά φαινόμενα, (πλημμύρες, εκτεταμένες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις, υγρασία, απότομη εναλλαγή θερμοκρασίας, καύσωνες) σε υπεριώδη ακτινοβολία, σε περίπτωση που έχουν τοποθετηθεί μέσα στο έδαφος ή μέσα σε γλυκό νερό ή ακόμα και υποθαλάσσια. Ένα κακής ποιότητας περίβλημα θα επιτρέψει να εισχωρήσει υγρασία στα πρώτα μέτρα του και αν και τα υπόλοιπα στοιχεία του καλωδίου (μπλεντάζ, φύλο αλουμινίου κ.λπ.) είναι κακής ποιότητας σύντομα θα όλα διαβρωθούν, με αποτέλεσμα αρχικά να αυξηθούν οι απώλειες του και στην συνέχεια το καλώδιο να σταματήσει εντελώς να δίνει σήμα. Καλό είναι, όπου είναι δυνατό το καλώδιο να τοποθετείται σε κανάλια ή να επιλέγονται σημεία διαδρομής προστατευμένα, έτσι ώστε η διάρκεια ζωής του να μεγαλώσει. Όταν με την πάροδο του χρόνου οι απώλειες του αυξηθούν και αρχίσει να δείχνει σημάδια φθοράς ή αυξημένες απώλειες, θα πρέπει να αντικατασταθεί. Μια ακόμα παράμετρος ποιότητας στα καλώδια είναι η αντοχή στα τρωκτικά και επίσης το να είναι άφλεκτα.

 

Πλέγμα

Το πλέγμα (μπλεντάζ) που περιβάλλει το μονωτικό υλικό του καλωδίου (μπορεί να είναι από διάφορα υλικά όπως χαλκός, αλουμίνιο επιχαλκωμένο αλουμίνιο ή επιχαλκωμένος χάλυβας), βοηθάει στην απολαβή του καλωδίου και στην αποφυγή ηλεκτρομαγνητικών παρεμβολών θωρακίζοντας το καλώδιο. Γενικά, όσο πιο πολλά είναι τα νήματα στο πλέγμα τόσο μεγαλύτερη επιφάνεια καλύπτεται αλλά σημαντικό ρόλο παίζει και ο τρόπος που έχει «πλεχτεί» το πλέγμα. Έτσι, μπορεί κάποιο καλώδιο με λιγότερα νήματα να προσφέρει τελικά καλύτερη θωράκιση από κάποιο με περισσότερα. Ωστόσο, αυτό που γενικά ισχύει είναι, μεγαλύτερη κάλυψη με πλέγμα = μεγαλύτερος αριθμός νημάτων = βαρύτερο καλώδιο = ακριβότερο. Για μεγαλύτερη θωράκιση όταν είναι αναγκαίο υπάρχουν καλώδια με διπλή στρώση πλέγματος (διπλομλεντάζ).

 

Μεμβράνη και Περίβλημα

Η μεμβράνη συγκράτησης της περιέλιξης που μπορεί να είναι από χαλκό, αλουμίνιο, πολυεστέρα ή πολυπροπυλένιο, θωρακίζει επίσης το καλώδιο. Το εξωτερικό περίβλημα του καλωδίου, τέλος, βοηθάει και αυτό στη θωράκισή του και το προστατεύει από τα καιρικά φαινόμενα. Βέβαια όσο καλύτερη θωράκιση έχει το καλώδιο λόγω του πλέγματος τόσο λιγότερο σημαντική είναι η θωράκιση που θα προσφέρει το περίβλημα του.

Γενικά είναι προτιμότερη η χρήση καλωδίων με καλά χαρακτηριστικά (με τις χαμηλότερες δυνατές απώλειες στις υψηλές συχνότητες και καλή θωράκιση) για να αποφευχθεί η χρήση ενισχυτών γραμμής (αφού ένας ενισχυτής εκτός από το σήμα ενισχύει και τον θόρυβο) ή αν είναι απαραίτητο, να χρησιμοποιηθεί κάποιος ενισχυτής μικρής ισχύος.

Ενδεικτικά, αν παραβλέψουμε τον παράγοντα «ποιοτική κατασκευή» και λαμβάνοντας υπόψη την μέγιστη απώλεια στα 2.150 ΜΗz, ένα μέσης ποιότητας καλώδιο διαμέτρου 4,3 mm θα καλύψει σωστά μια δορυφορική λήψη σε ένα μήκος μέχρι 34 m, ένα καλώδιο διαμέτρου 5 mm μήκος 39 m, ένα 6 mm έως 50 m και ένα 6,6 mm μπορεί να φτάσει τα 54 m, χωρίς να υπάρχουν προβλήματα ανεπάρκειας σήματος στον δορυφορικού δέκτη. Σε μεγάλο μήκος καλωδίου μπορεί να βοηθήσει και ένα LNB με αυξημένη ενίσχυση αλλά σε μικρό μήκος, το υψηλής ενίσχυσης LNB ή το πολύ καλό καλώδιο, μπορεί να φέρει προβλήματα υπερβολικού σήματος σε σημείο που να χρειαστεί ακόμη και μείωση.

Έκτος από τα κλασικά μονά καλώδια υπάρχουν και δέσμες καλωδίων όπως π.χ δέσμες με διαφορετικά χρώματα καλωδίων για λόγους ευκολίας όταν θα πρέπει να τοποθετηθούν πολλά καλώδια μαζί στην ίδια διαδρομή ή και καλώδια με επιπλέον μια δέσμη 4 Χ 1.5 mm για την σύνδεση μοτέρ polar mound κ.λπ.

Σημειώσεις

Συνδέσεις ηλεκτρολογικού τύπου στα ομοαξονικά καλώδια δεν επιτρέπονται σε καμία περίπτωση αφού δεν πρόκειται για διέλευση ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά για «ασθενή ρεύματα» που επίσης είναι σε πολύ υψηλές συχνότητες ειδικά όταν πρόκειται για δορυφορική λήψη.

Η σύνθετη αντίσταση (75 Ω) ενός ομοαξονικού καλωδίου, είναι το γινόμενο του αθροίσματος της ωμικής της χωρητικής, και της αυτεπαγωγικής αντίστασης, επί τον συντελεστή του καλωδίου.

Ζο = R + LΩ + 1/CΩ * Συντελεστής Καλωδίου =75 Ω (όπου Ω = 2πf, π=3,14, f = συχνότητα)

Τα καλώδια δεν πρέπει να μένουν ποτέ ατερμάτιστα γιατί τότε συνήθως θα δουλεύουν σαν φίλτρα αποκοπής ζώνης συχνοτήτων.

 

satspot.gr

Επεξεργάστηκε 7, Δεκεμβρίου 2018 από Dsat1