Μετάδοση εικόνας και τηλεχειρισμού μέσω δικτύου διανομής

[Satellite]

 

Η ανάγκη μετάδοσης της εικόνας δορυφορικών προγραμμάτων σε περισσότερες από μία τηλεοράσεις, αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα. Στο παρόν άρθρο θα σας δείξουμε μια σειρά από εφαρμογές ενσύρματης μετάδοσης εικόνας και εντολών τηλεχειριστηρίου, ώστε όλες οι τηλεοράσεις μιας οικίας να έχουν πλήρη και ανεξάρτητη πρόσβαση στα διαθέσιμα δορυφορικά κανάλια.

Σε μία σύγχρονη κατοικία η δυνατότητα παρακολούθησης δορυφορικών προγραμμάτων σε κάθε τηλεοπτική συσκευή είναι πλέον επιβεβλημένη. Παρ’όλα αυτά στις περισσότερες περιπτώσεις κατοικιών η υποδομή ανεξάρτητης δορυφορικής λήψης σε κάθε τηλεόραση απουσιάζει ολοσχερώς. Η ιδανική λύση που θέλει την δημιουργία αυτής τις περισσότερες φορές κρίνεται ως μη εφικτή είτε για οικονομικούς λόγους είτε για λόγους αισθητικής. Έτσι, οδηγούμαστε σε μια σειρά από πατέντες ενσύρματες ή ασύρματες. Οι ασύρματες πλεονεκτούν ως προς την ευκολία υλοποίησής τους, αλλά υστερούν στο γεγονός ότι είναι ευαίσθητες σε παρεμβολές μειώνοντας έτσι την αξιοπιστία του συστήματός μας, ενώ εκθέτουν και τους κατοίκους της οικίας σε ανεπιθύμητη ακτινοβολία.

 

Περί ενσύρματης μετάδοσης δορυφορικών καναλιών

 

Όπως όλοι γνωρίζουμε, οι περισσότεροι δορυφορικοί δέκτες διαθέτουν ένα κύκλωμα που ονομάζεται Διαμορφωτής UHF (UHF Modulator). Ο διαμορφωτής του δέκτη μπορεί να μετατρέψει ένα δορυφορικό κανάλι σε σήμα επίγειας τηλεόρασης (συνήθως στην μπάντα των UHF 455-860ΜΗz) και να το εξάγει από την έξοδο RF out, ώστε αυτό να μεταδοθεί σε κάθε τηλεόραση που είναι συνδεδεμένη στο ομοαξονικό καλωδιακό δίκτυο της οικίας μας. Στην συνέχεια αρκεί ένας συντονισμός των τηλεοπτικών μας συσκευών στο κανάλι αυτό για να μπορούμε να το μεταδώσουμε.

Επειδή στο φάσμα των UHF εμπεριέχονται όλα τα επίγεια τηλεοπτικά κανάλια της μπάντας των UHF, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί κατά την επιλογή του καναλιού εξόδου του UΗF modulator του δέκτη, ώστε αυτό να μην συμπίπτει με κάποια άλλο άλλη επίγεια τηλεοπτική συχνότητα (ασφαλέστερη επιλογή είναι το ελεύθερο από μεταδόσεις κανάλι 36 ). Σε αντίθετη περίπτωση θα παρατηρήσετε παραμόρφωση τόσο στην εικόνα του δορυφορικού προγράμματος, όσο και στην εικόνα των γειτονικών επίγειων τηλεοπτικών καναλιών.

Φυσικά, η τεχνική αυτή συνίσταται μόνο όταν ο δορυφορικός δέκτης είναι σε διαφορετικό δωμάτιο από την τηλεοπτική μας συσκευή, αφού όταν βρίσκονται στον ίδιο χώρο προτιμότερη είναι η σύνδεση μέσω HDMI, Scart ή RCA δέκτη και τηλεόρασης.

 

Μετάδοση εντολών τηλεχειρισμού

 

Η μετάδοση των εντολών τηλεχειρισμού, μέσω ομοαξονικού καλωδίου ακολουθεί μια διαφορετική διαδικασία. Είναι γνωστό ότι κάθε φορά που πατάμε το τηλεχειριστήριο του δέκτη (και της κάθε συσκευής), παράγεται ένα υπέρυθρο ασύρματο σήμα στους 38kHz, το οποίο μεταφέρει την εντολή του πλήκτρου που επιλέξαμε. Ένας υπέρυθρος οπτικός δέκτης, που βρίσκεται συνήθως στην πρόσοψη της συσκευής μας, αναλαμβάνει να μετατρέψει το υπέρυθρο αυτό σήμα και πάλι σε εντολή και στην συνέχεια να την εκτελέσει.

Όπως καταλαβαίνετε, για να εισαχθεί το σήμα τηλεχειρισμού σε ένα καλωδιακό σύστημα διανομής και να διανύσει μεγάλες αποστάσεις, θα πρέπει να υποστεί μια νέα διαμόρφωση. Αυτό επιτυγχάνεται με συσκευές που ονομάζονται Remote Extenders ή συστήματα ενσύρματης επέκτασης εντολών τηλεχειρισμού. Αυτά αποτελούνται από έναν ή περισσότερους πομπούς και έναν δέκτη. Ο πομπός διαθέτει την κατάλληλη φωτοδίοδο ώστε να συλλάβει την εντολή τηλεχειρισμού από το τηλεχειριστήριο του δέκτη. Στην συνέχεια την μετατραπεί σε ηλεκτρικό σήμα της μπάντας 11-21MHZ, διαμορφωμένο κατά πλάτος (ΑSK), ώστε να διατηρεί συχνότητα και φάση σταθερές. Με αυτόν τον τρόπο, η εντολή τηλεχειρισμού μπορεί πλέον να μεταδοθεί εντός του καλωδιακού δικτύου. Ο δέκτης τηλεχειρισμού που βρίσκεται σε κάποιο άλλο σημείο της γραμμής, τοποθετημένος πάντα κοντά στον δορυφορικό δέκτη, λαμβάνει την εντολή τηλεχειρισμού και αφού την μετατρέψει ξανά σε υπέρυθρο σήμα την εκπέμπει μέσω της φωτοδιόδου που διαθέτει, σε υπέρυθρη εντολή τηλεχειρισμού. Τέλος, η εντολή ανιχνεύεται από το υπέρυθρο ματάκι του δορυφορικού δέκτη και εκτελείται (π.χ. αλλαγή προγράμματος).

 

Δορυφορική τηλεόραση σε δεύτερη TV

 

Η σύνδεση δορυφορικού δέκτη με την πρώτη τηλεόραση επιτυγχάνεται μέσω καλωδίου Scart, ενώ με την δεύτερη μέσω ομοαξονικού καλωδίου RF. Εδώ μεταδίδουμε το δορυφορικό σήμα στο τηλεοπτικό δίκτυο της οικίας μας, μέσω του UHF modulator του δέκτη (μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και εξωτερικό UHF modulator για καλύτερα αποτελέσματα). Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσουμε στην ρύθμιση της συχνότητας του UHF modulator (αν χρησιμοποιήσετε δέκτη επιτυγχάνεται από τα μενού), ώστε η συχνότητα του διαμορφωμένου δορυφορικού σήματος να μην επικαλύπτει κάποια συχνότητα επίγειου καναλιού.

Ανάμεσα στην τηλεόραση και την πρίζα της οικία μας, παρεμβάλλουμε ένα combiner που αναλαμβάνει να κάνει μίξη του επίγειου σήματος κεραίας, καθώς και του σήματος που προέρχεται από τον δορυφορικό δέκτη (που και αυτό είναι πλέον επίγειο).

Στην συνέχεια, επάνω στις πρίζες κουμπώνουμε τον πομπό και δέκτη του συστήματος τηλεχειρισμού. Ο πομπός τοποθετείται στο δωμάτιο της δεύτερης TV και ο δέκτης τοποθετείται πάντοτε στην περιοχή του δορυφορικού δέκτη, με το ματάκι του να είναι σε οπτική επαφή με το ματάκι του δορυφορικού δέκτη. Η εντολή τηλεχειρισμού δίνεται από το σημείο της απομακρυσμένης τηλεόρασης και αφού διαμορφωθεί και διοχετευθεί από τον πομπό τηλεχειρισμού στο καλωδιακό δίκτυο τηλεόρασης, οδεύει προς στον δέκτη τηλεχειρισμού και από εκεί εκπέμπεται προς το ματάκι υπερύθρων του δορυφορικού δέκτη και εκτελείται.

Όπως θα παρατηρήσετε, τα σήματα εικόνας και τηλεχειρισμού κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις, χωρίς όμως να αλληλοεπηρεάζονται, μιας και χρησιμοποιούν διαφορετικές συχνότητες.

 

Δορυφορικά κανάλια σε επίγεια κεντρική εγκατάσταση

 

Με την ίδια περίπου φιλοσοφία μπορούμε να μεταδώσουμε δορυφορικά κανάλια σε όλες τις τηλεοπτικές συσκευές που έχει μια οικία ή πολυκατοικία εκμεταλλευόμενη ουσιαστικά την υπάρχουσα επίγεια κεντρική εγκατάσταση. Βέβαια, όπως και στην πρώτη περίπτωση, όλοι θα βλέπουν το ίδιο κανάλι και αυτό δεν είναι άλλο από το κανάλι που είναι συντονισμένος ο δορυφορικός δέκτης.

Με δεδομένο το γεγονός ότι έχουμε να καλύψουμε πολύ περισσότερες πρίζες, η χρήση του UHF modulator του δορυφορικού δέκτη είναι απαγορευτική και για αυτό θα πρέπει να προμηθευτούμε ξεχωριστή συσκευή. Ο εξωτερικός διαμορφωτής εκτός από υψηλή απολαβή και σηματοθορυβικό λόγο C/N (αυτός που χρησιμοποιήσαμε είχε απολαβή 99dB και C/N 44dB), υποστηρίζει και περισσότερες μπάντες συχνοτήτων, πέραν αυτής των UHF, όπως Ι, ΙΙΙ ή και S band, με αποτέλεσμα να μπορούμε να βρούμε ευκολότερα ελεύθερο κανάλι για το σήμα των δορυφορικών καναλιών που θα διαμοιράσουμε.

Στο δώμα της πολυκατοικίας ή οικίας θα τοποθετήσουμε τον δορυφορικό δέκτη, τον οποίο μέσω καλωδίων RCA θα συνδέσουμε με έναν UHF modulator υψηλής απολαβής. Την έξοδο του διαμορφωτή οδηγούμε στην είσοδο ενός combiner ή κατά προτίμηση και εφόσον είναι εφικτό στην είσοδο Low VHF, ενός μίκτη Low VHF (2-4) και UHF (21-69). Ο μίκτης θα παρεμβληθεί στην γραμμή καθόδου του επίγειου σήματος, ακριβώς μετά τον κεντρικό ενισχυτή, συνδέοντας την έξοδο του κεντρικού ενισχυτή στην είσοδο UHF του μίκτη και την έξοδο του μίκτη στην γραμμή.

Ακριβώς μετά τον μίκτη θα τοποθετήσουμε στην ίδια γραμμή το δέκτη εντολών τηλεχειρισμού, ο οποίος θα μεταφέρει τις εντολές τηλεχειρισμού στον δορυφορικό δέκτη.

Τέλος, σε κάθε τηλεοπτικό δέκτη, σε σειρά με τον σηματοδότη (πρίζα) παρεμβάλλεται ένας πομπός τηλεχειρισμού (IR receiver) που αναλαμβάνει την λήψη της εντολής τηλεχειρισμού και την μετάδοσή της προς τον δορυφορικό δέκτη.

 

Μετάδοση εικόνας σε κεντρική δορυφορική εγκατάσταση

 

Στην περίπτωση τώρα που η οικία σας διαθέτει ήδη δίκτυο διανομής επίγειας και δορυφορικής TV, ο πιο απλός τρόπος παρακολούθησης είναι ο καθένας να διαθέτει το δικό του δέκτη. Υπάρχουν όμως πολλές εφαρμογές που υπάρχει απαίτηση να φτάνει σήμα από ένα κεντρικό δορυφορικό δέκτη, σε όλη την οικία, όπως π.χ. η δυνατότητα παρακολούθησης ενός συνδρομητικού καναλιού. Σε ένα δίκτυο διανομής που στηρίζεται σε πολυδιακόπτη, τα επίγεια και δορυφορικά σήματα μεταδίδονται μέσα από το ίδιο ομοαξονικό καλώδιο, ενώ οι πρίζες της οικίας είναι τύπου TV/Sat.

Ο δορυφορικός δέκτης και ο διαμορφωτής παραμένουν στο δώμα, ώστε να δίνεται δυνατότητα λήψης δορυφορικών προγραμμάτων σε πολλούς τηλεοπτικούς δέκτες χωρίς την ανάγκη ύπαρξης αντίστοιχων σε αριθμό δορυφορικών δεκτών. Αυτή τη φορά όμως, ο διαμορφωτής συνδέεται στην είσοδο VHF του κεντρικού ενισχυτή. Ο δορυφορικός δέκτης συνδέεται σε μια έξοδο του πολυδιακόπτη για να τροφοδοτηθεί με δορυφορικό σήμα. Ο δέκτης τηλεχειρισμού που θα στείλει την εντολή τηλεχειρισμού στον δορυφορικό δέκτη συνδέεται σε μια ελεύθερη έξοδο του πολυδιακόπτη, αρκεί αυτή να είναι διαθέσιμη και ο πολυδιακόπτης να υποστηρίζει διέλευση συχνοτήτων 5-30MHz. Ο πομπός εντολών τηλεχειρισμού συνδέεται και πάλι στην πρίζα TV/Sat.

Σε περίπτωση που ο πολυδιακόπτης δεν υποστηρίζει συχνότητες 5-30MHz ή δεν διαθέτει ελεύθερη έξοδο για να συνδεθεί απευθείας ο δέκτης εντολών τηλεχειρισμού, τότε θα παρεμβάλλουμε δύο μίκτες – διαχωριστές TV/Sat (diplexers), στην γραμμή του πολυδιακόπτη που θέλουμε να συνδέσουμε τον δέκτη εντολών τηλεχειρισμού. Ο δέκτης τηλεχειρισμού θα συνδεθεί ανάμεσα στους δύο diplexers, στην γραμμή που αφορά το επίγειο σήμα (TV).

Στην πράξη

Όλα τα παθητικά στοιχεία που εμπλέκονται στην διαδρομή της διαμορφωμένης πληροφορίας τηλεχειρισμού (σηματοδότες, κατανεμητές), θα πρέπει να υποστηρίζουν διέλευση συχνοτήτων καναλιού επιστροφής (return path 5-30 MHz), ενώ το σύστημα αναμετάδοσης τηλεχειρισμού θα πρέπει να είναι συμβατό με την συχνότητα λειτουργίας του εκάστοτε τηλεχειριστηρίου.

Σε μία παραλλαγή του σχήματος 2, υπάρχει δυνατότητα να χειριζόμαστε ταυτόχρονα δύο δορυφορικούς δέκτες, που τροφοδοτούν το κεντρικό δίκτυο διανομής αρκεί να μην δέχονται τις ίδιες εντολές τηλεχειρισμού (συνήθως επιλέγουμε διαφορετικά μοντέλα δορυφορικών δεκτών). Στην περίπτωση που χρησιμοποιήσετε ένα δέκτη τηλεχειρισμού, θα παρατηρήσετε μια μικρή χρονοκαθυστέρηση στην ανταπόκριση του δορυφορικού δέκτη, μιας και οι εντολές δεν μεταβιβάζονται ταυτόχρονα.

Μια λύση είναι η επιλογή δύο δεκτών τηλεχειρισμού με διαμόρφωση FSK (διαμόρφωση κατά συχνότητα) με ξεχωριστή φέρουσα συχνότητα λειτουργίας για τον καθένα, έτσι ώστε να είναι εφικτή η ταυτόχρονη λειτουργία τους. Εναλλακτική λύση είναι η χρήση δυο ή περισσοτέρων δεκτών τηλεχειρισμού με διαμόρφωση ASK και η τοποθέτηση φίλτρου απομόνωσης μεταξύ των ζευγών, έτσι ώστε να μην επηρεάζει η λειτουργία του ενός τον άλλο.

digitaltvinfo.gr